Nieuchronnie, coraz większymi krokami, zbliża się okres masowego kwitnienia kwiatów i pylenia traw. Dla alergików jest to kolejne wyzwanie zdrowotne ale również finansowe. Jakie są naturalne sposoby na przeciwdziałanie i złagodzenie przebiegu alergii?

Każdy stereotypowo pomyśli, że przecież pyłek pszczeli, jak sama nazwa wskazuje, jest silnym alergenem, ale czy zawsze? Wydawać by się mogło, że używanie tego produktu celem złagodzenia alergii na inne pyłki jest totalnie nie na miejscu.

Odporność nabyta
Cała tajemnica leży po stronie zjawiska, które nosi nazwę „odporności nabytej”. Wykazuje ona tzw. „specyficzność” czyli rozpoznaje obce ciała i wytwarza przeciwko nim szereg kompleksowych elementów (np. bakteriocyn), zwanych przeciwciałami. Cechą charakterystyczną tego rodzaju odporności jest także niezawodna „pamięć” (limfocyty T), która zezwala na szybką reakcję układu immunologicznego, w momencie powtórnego dostania się patogennych obcych ciał. Pyłek pszczeli swój mechanizm działania opiera na zasadzie szczepionki, czyli spożywany w niewielkich ilościach przez pewien czas wykazuje zdolność do uodparniania naszego organizmu na działanie konkretnego alergenu.
Aby uniknąć nieporozumień, warto wiedzieć, że pyłek pszczeli nie odpowiada temu samemu pyłkowi, który znajduje się i który jest pobierany bezpośrednio z pręcików kwiatów. Przede wszystkim, podstawowym procesem biochemicznym, jaki zachodzi w tym surowcu jest wstępnie zapoczątkowany rozkład oligosacharydów przez enzymy pochodzące ze śliny pszczół, a także fermentacja mlekowa, jaka zachodzi w plastrach w komórkach z pyłkiem. Pozyskuje się go dwoma sposobami. W pierwszym z nich, pyłek w postaci obnóży czyli uformowanych dużych grudek jest strącany pszczołom robotnicom przy wejściu do ula do specjalnej skrzyneczki przy użyciu poławiacza wylotowego. Druga metoda natomiast polega na zabieraniu przetworzonego pyłku w postaci pierzgi razem z plastrem, w którym pyłek jest zakonserwowany warstwą miodu. W koszyczkach, w których pszczoły znoszą pyłek do ula znajduje się pokarm zebrany z ok. 60-70 kwiatów w ciągu jednego kursu. Dzienny zbiór pyłku stanowi 10 proc. urobku pszczół, czyli około 120-150 g pyłku od jednej rodziny. Zawiera on wiele witamin, aminokwasów oraz łatwo przyswajalnych steroli i polifenoli. Charakteryzuje się właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwbakteryjnymi, przeciwgrzybiczymi oraz – co najważniejsze z punktu widzenia wiosennej alergii – ma własności antyhistaminowe (przeciwalergiczne). Używany jest w celu złagodzenia reakcji alergicznej, zwłaszcza w przypadku pyłków czy alergii połączonej z infekcjami górnych dróg oddechowych. Stosowany jest z powodzeniem w przypadkach kataru siennego (często w połączeniu z miodem wielokwiatowym), ale nie tylko. Ze względu na wysoką zawartość biopierwiastków i swoje właściwości przeciwzapalne oraz odżywcze można wykorzystać jego działanie w przypadku alergii innego rodzaju (skórne, dróg oddechowych).

Ludowa mądrość
Metoda ta, nierozłączna z tradycją medycyny ludowej, jest rekomendowana przez wielu lekarzy, apiterapeutów, zwolenników medycyny naturalnej i oczywiście pszczelarzy. Nie może jednak być realizowana bez wiedzy lekarza internisty, z którym należy skonsultować ową terapię. Pyłek pszczeli, jak się domyślamy, nie może zastąpić standardowego leczenia preparatami antyhistaminowymi. Można go zastosować jedynie pomocniczo, oddziałując niewielkimi dawkami alergenu na organizm, tym samym przyzwyczajając nasze bariery obronne na jego obecność w środowisku. Osoby skrajnie alergicznie nie powinny absolutnie rozpoczynać samoleczenia, istnieje ryzyko doznania wstrząsu anafilaktycznego.
Po uzyskaniu zielonego światła od lekarza rodzinnego, zaleca się z dobrą praktyką „próbę ziarenkową” polegającą na krótkotrwałym żuciu i ostrożnym połknięciu jednej niewielkiej „kuleczki” pszczelego pyłku. Jeśli nie pojawią się w tym czasie objawy pieczenia, mrowienia, wysypki, zaczerwienienia, itp. to 12 do 24 godzin później można zaaplikować większą ilość pyłku, systematycznie zwiększając dawkę do nawet dwóch łyżeczek dziennie.
Kurację dobrze będzie rozpocząć z dwumiesięcznym wyprzedzeniem przed spodziewanym zakwitem i pyleniem roślin, a także w ramach okresu ochronnego – w ciągu ich pylenia. Im miód bądź pyłek jest bliższy miejsca naszego zamieszkania – tym lepiej.
Powtarzając co sezon terapię należy zawsze zaczynać od najmniejszej dawki, nawet jeśli dotyczy to pyłku w postaci liofilizowanej w kapsułkach.
Przeciwskazaniami do terapii pyłkowej oprócz wysokiej jej alergenności może też się okazać spożywanie pyłku u kobiet w ciąży i matek karmiących, ze względu na wspomniane wystąpienie uczulenia.

Wzmocnienie
Pyłek zdecydowanie wzmacnia i rewitalizuje układ immunologiczny, uzupełnia niedobory mikro- i makroelementów w organizmie, poprawia apetyt, nadaje się do długotrwałej rekonwalescencji osób zmęczonych, zestresowanych, narażonych na nadmierny wysiłek psychofizyczny, jest także polecany dla osób uprawiających sport, ze względu na wysoką zawartość protein pochodzenia roślinnego, a przy tym niską kaloryczność. Pyłek można dodawać do jogurtu, kefiru, owsianki. Nie zaleca się jego podgrzewania ze względu na niestabilność termiczną zawartych w nim antyoksydantów, aminokwasów i witamin.

Gdzie znaleźć?
Pyłek kwiatowy lub pierzgę można nabyć w sklepach internetowych lub bezpośrednio u pszczelarzy. Przygotowanie pyłku rozpoczyna się w momencie jego utarcia i rozmieszania z płynnym miodem, ciepłym mlekiem lub przegotowaną, wystudzoną wodą. Wskazane jest, aby odczekać do momentu, kiedy pyłek będzie nasiąknięty. Dobrze będzie, jeśli pyłek zostanie uprzednio zmielony. Nabyty prosto od pszczelarzy, prosto z przysłowiowego ula, może być on w nieprzetworzonej postaci. Należy go zatem zmielić najlepiej w młynku do kawy bądź maszynce do mielenia mięsa. Zaleca się, aby dzieci w wieku 3-5 lat przyjmowały 10 g pyłku (dwie łyżeczki od herbaty), w wieku 6-12 lat – 15 g pyłku, a dzieci powyżej 12 roku życia i dorośli – 20 g pyłku. W ramach terapii ilość tę można zwiększyć do 30-40 g pyłku. Przykładowo, do ½ szklanki letniej wody bądź mleka należy dodać 1 łyżkę stołową obnóży pyłkowych i pozostawić miksturę na kilka godzin. Następnie środek leczniczy należy lekko podgrzać i dosłodzić do smaku miodem lub cukrem. Zaleca się, aby taką formę spożywać na czczo rano i wieczorem. Zalecana długość kuracji wynosi ok. 1 do 3 miesięcy. Pyłek po wymieszaniu z określonym czynnikiem (miód, jogurt, żółtko jaja kurzego, twaróg) można nakładać również na cerę i włosy w postaci maseczek i odżywek.

Piotr Nowotnik
nowotnik.piotr@wp.pl
Bibliografia:
 „Honey nature’s golden healer” G. Havenhand
http://klaudynahebda.pl/pylek-pszczeli-alergia/
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-niekonwencjonalna/apiterapia-leczenie-miodem-i-nie-tylko-na-czym-polega-apiterapia_34022.html
http://www.prometeusze.pl/apiterapia.php
http://www.mojealergie.pl/co-pomaga-a-co-szkodzi-alergikom-w-miodach/
http://www.tomekmiodek.pl/alergia-czy-moze-byc-przeszkoda-w-spozywaniu-miodu.html
http://www.ekomiodek.pl/ajurwedyjskie-leczenie-miodem/kuracje-i-przepisy/ajurwedyjskie-leczenie-miodem.html