W związku z przyjęciem przez rząd projektu ustawy o e-dowodach warto zastanowić się, czy takie rozwiązanie będzie dla obywateli bezpieczne, a jeżeli nie, to jakich nowych zagrożeń możemy się spodziewać?
Co to znaczy e-dowód?
Od marca 2019 r. ma się rozpocząć proces wydawania dowodów osobistych zawierających warstwę elektroniczną. Będą w niej zapisane m.in. takie informacje jak certyfikat podpisu osobistego, którym będzie zaawansowany podpis elektroniczny oraz certyfikat potwierdzenia obecności, który będziemy mogli wykorzystać jako elektroniczne potwierdzenie swojej obecności lub udziału w konkretnym procesie administracyjnym np. głosowaniu. Nadto dane zakodowane na warstwie elektronicznej będą pełnić funkcję profilu osobistego, co umożliwi nam szybkie uwierzytelnienie w systemie ePUAP.
Czy takie rozwiązanie jest bezpieczne?
Warto wskazać, że ustawodawca przerzucił ryzyko korzystania z podpisu elektronicznego na osobę posługującą się dowodem osobistym oraz na dostawcę takiej usługi (art. 12a pkt 4 projektowanej ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw). Powyższe działanie ustawodawcy może spowodować wysokie ryzyko stosowania podpisu elektronicznego oraz możliwości jego niewłaściwego wykorzystania. Szczególnie, że projektowana ustawa zakłada równoważny skutek prawny podpisu własnoręcznego z podpisem osobistym (elektronicznym) w zakresie podpisywanych dokumentów związanych z działaniami podmiotów publicznych.
Jednym z zagrożeń stosowania takich cyfrowych dowodów osobistych może być przełamanie zabezpieczeń informatycznych chroniących nasze dane oraz świadczących o naszej tożsamości, co miało nie tak dawno miejsce w Estonii. Władze tego kraju podjęły decyzję o zablokowaniu elektronicznych dowodów osobistych ponad połowie swoich obywateli po tym jak odkryto luki uprawdopodobniające możliwość uzyskania nieuprawnionego dostępu do baz danych. Skutkowałoby to kradzieżą tożsamości posiadacza e-dowodu. Trzeba zwrócić uwagę, że stosowane w Estonii e-dowody są wykorzystywane do dużo większej ilości operacji np. pozwalają na zapis recept, a więc przechowuje informacje dotyczące zdrowia obywateli.
Kolejnym możliwym zagrożeniem związanym z korzystaniem z e-dowodów mogą być niewystarczające zabezpieczenia chipów przechowujących nasze dane osobowe. Z doniesień medialnych wynika, że w polskich e-dowodach nie zostanie wykorzystane rodzime rozwiązanie, co w znaczący sposób podniosłoby bezpieczeństwo przechowywanych danych. Wskazuje się, że chipy do e-dowodów będą dostarczać producenci z Niemiec i Holandii. Czy takie rozwiązanie gwarantuje bezpieczeństwo przechowywanych danych? Czy nie dojdzie do przekazania do innych krajów danych osobowych obywateli Polski, a może warstwa elektroniczna będzie kodowana na terytorium naszego kraju? Na odpowiedzi na te pytania musimy jeszcze chwilę poczekać.
Kolejnym zagrożeniem, które wskazał w swoich uwagach Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jest ujawnienie numeru PESEL w elektronicznej warstwie dowodu osobistego np. w certyfikacie podpisu osobistego. Wykorzystując e-dowód do podpisania dokumentu zostawimy na nim nie tylko nasz podpis, ale także nasz numer PESEL, a stracimy możliwość dysponowania takim dokumentem w przypadku jego przesłania lub udostępnienia innej osobie.
Jak bezpiecznie posługiwać się e-dowodem?
Przede wszystkim nikomu go nie przekazywać w zastaw ani nie tracić z pola widzenia. Należy natychmiastowo zgłosić jego utratę na najbliższym posterunku policji lub urzędzie miasta, tak aby żadna osoba nieuprawniona nie mogła się nim posłużyć. W celu wykorzystania podpisu elektronicznego niezbędne będzie posłużenie się pinem autoryzującym nasze działanie, a ochrona tego kodu powinna przyświecać nam przy każdym jego użyciu, tak aby osoby postronne nie były w stanie go zobaczyć. Oczywiście nie powinniśmy zapisywać tego numer na kartkach, ani przechowywać w pamięci telefonu.
Źródło: Newsrm.tv
