„Chcemy wykonać mapę jak największej przestrzeni w kosmosie, a następnie wykorzystać ją do zrozumienia tego, w jaki sposób rozszerzanie Wszechświata zwiększa swoje tempo” – powiedział Daniel Eisenstein z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, dyrektor projektu SDSS-III.

Najnowsza mapa opiera się na danych opublikowanych jako Data Release 9 (DR9), obejmujących dwa pierwsze z sześciu lat wykonywania przeglądu nieba. Dane te obejmują zdjęcia 200 milionów galaktyk i widma 1,35 miliona galaktyk.

Dodatkowo w zestaw danych wchodzą informacje z trwającego projektu BOSS (SDSS-III Baryon Oscillation Spectroscopic Survey), którego celem jest wyznaczenie pozycji masywnych galaktyk do odległości 6 miliardów lat świetlnych oraz kwazarów do dystansu 12 miliardów lat świetlnych od Ziemi.

Do wykonania mapy trójwymiarowej niezbędne są widma galaktyk, gdyż dzięki nim można wyznaczyć odległości do obiektów. W sumie nowa mapa zawiera położenia i odległości do ponad miliona galaktyk i obejmuje przestrzeń w kosmosie odpowiadającą sześcianowi o boku czterech miliardów lat świetlnych.

„Dumą napawa mnie, że ten przegląd nieba jest naszym wkładem w tworzenie dziedzictwa dla przyszłości. Naszym celem jest stworzenie mapy Wszechświata, która będzie używana jeszcze długo po jej wykonaniu, przez przyszłe pokolenia astronomów i fizyków” – powiedział Michael Blanton, profesor New York University, który kierował zespołem przygotowującym publikację DR9.

Dane zostały upublicznione i mogą z nich korzystać zarówno astronomowie, jak i nauczyciele, uczniowie oraz wszyscy zainteresowani. Dostępne są poprzez stronę internetową http://www.sdss3.org/dr9/. Opracowano także plany lekcji z wykorzystaniem danych z DR9, które mogą być pomocne nauczycielom. Dane zasilą także projekt Galaktyczne Zoo, w którym chętnie biorą udział internauci z całego świata, w tym z Polski.

cza/ agt/, PAP Nauka w Polsce