Leonhard Euler: Wybitny uczony lubiący szachy

Choć jego naukowe poczynania budzą podziw to z pewnością nie mówi się o nim tak często jak choćby o Einsteinie czy Newtonie. Być możne najwyższy czas to zmienić. Leonhard Euler to jeden z najwybitniejszych uczonych

Leonhard Euler urodził się w 1707 r. w Szwajcarii, a zmarł w 1783. Pod każdym względem był człowiekiem niezwykłym. To nie tylko wybitny matematyk, fizyk i astronom, ale i twórca rozważań na temat ruchów konika szachowego, inicjator nowej gałęzi nauki czy…ojciec trzynaściorga dzieci.  Jego imponującą liczbę prac naukowych (ok. 900) odnotowuje nawet księga rekordów Guinessa, a matematyka zawdzięcza mu niezwykłe osiągnięcia, zwłaszcza w dziedzinie teorii liczb, geometrii i kombinatoryki.

Zacznijmy jednak od tego, że nie zawsze zainteresowania dzieci zbiegają się z propozycjami i planami rodziców. Tak też było w przypadku Eulera. Jego ojciec miał bowiem nadzieję, że syn zostanie księdzem W końcu jednak, za namową Daniela Bernoulliego – znanego matematyka, pozwolił mu porzucić studia teologiczne i oddać się matematyce. To natomiast nie jedyne studia jakie podjął. Uczył się również języka hebrajskiego, greki i medycyny. Na zaproszenie Katarzyny I wyjechał do Petersburga, gdzie w 1730-33 był profesorem fizyki, a następnie wykładał matematykę w tamtejszej Akademii Nauk. Od 1741 był profesorem Akademii Nauk w Berlinie. W 1766 wrócił do Petersburga, z którego nie wyjeżdżał już do końca życia.

Dla Eulera, który z zamiłowaniem tworzył każdą swoją kolejną prace naukową przeszkodą nie było również to, że w 1766 r. prawie całkowicie utracił wzrok. Wtedy to swoje prace zaczął dyktować. Opublikował setki prac naukowych, m.in. z dziedziny mechaniki nieba, optyki, akustyki, hydrauliki, budowy okrętów, balistyki; ponad 500, czyli więcej niż połowa dotyczy matematyki. Euler sformułował wiele twierdzeń oraz wprowadził liczne definicje i oznaczenia współczesnej matematyki. Wprowadził też do analizy matematycznej funkcje zespolone zmiennej zespolonej i podał związek między funkcjami trygonometrycznymi i funkcją wykładniczą, opracował ogólne własności funkcji logarytmicznej, ugruntował teorię równań różniczkowych zwyczajnych, która stała się samodzielnym działem matematyki i zapoczątkował teorię równań różniczkowych cząstkowych, wprowadził szeregi trygonometryczne, stworzył podstawy teorii funkcji specjalnych, zapoczątkował analityczną teorię liczb.

Dzięki niemu zrodziła się również zupełnie nowa dziedzina matematyki, a więc topologia. Pierre Simon de Laplace – francuski matematyk i fizyk miał o nim powiedzieć „czytajcie Eulera, on jest mistrzem nas wszystkich”. Jego nazwisko będą po wsze czasy nosić liczne całki, ciągi, cykle, funkcje, grafy, kąty, liczby, łańcuchy, proste, równania różniczkowe, twierdzenia i tożsamości.

Ciekawe były również jego poczynania związane z rozważaniami na temat ruchów konika szachowego. Zaliczało się do tego m.in. zadanie tzw. jednobieżnego przejścia mostów w Królewcu, twierdzenie o nawijającej się na walec linie, teoria ruchu ciał sztywnych albo bryłowych, liczne ważne równania jak choćby to gdzie składową jest liczba e – (podstawa logarytmów naturalnych), rozważania na temat własności takich krzywych jak teutochrona, helikoida i katenoida i mnóstwo innych.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl

Ela Makos

Autor

Ela Makos

Polecamy

Powiązane Artykuły