Tendencje do radykalizacji istnieją są wśród całego społeczeństwa, ale najłatwiej jest je zauważyć wśród młodych ludzi. Skąd biorą się tego typu stanowiska i jak im przeciwdziałać?

Program badawczy Komisji Europejskiej DARE, w ciagu najbliższych czterech lat ma pozwolić na zebranie i zanalizowanie danych jakościowych oraz ilościowych dotyczących środowisk radykalnych w Europie na niespotykaną dotąd skalę. Ma on również poddać analizie polityki bezpieczeństwa i programy przeciwdziałania radykalizacji w całej Europie, a w efekcie – pomóc w usprawnieniu tych narzędzi. Za polską część badań odpowiedzialny będzie Zespół Centrum Interwencji Socjologicznych Collegium Civitas (CIS), na którego czele stoi dr Łukasz Jurczyszyn.

Objęcie przez projekt dwóch typów radykalizacji w tym samym czasie stanowi wyjaśnienie jego wielkości. Badana będzie radykalizacja islamistyczna, w której zawarty jest także terroryzm oraz konserwatywno-nacjonalistyczną. Naukowcy zweryfikują, w jakiej mierze te dwa typy radykalizacji oddziałują na siebie nawzajem.

W pierwszej części badania zespół CIS przeanalizuje istniejące w Europie polityki bezpieczeństwa (w tym antyterrorystyczne) i sposoby jej przeciwdziałania, zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. W tej fazie polscy socjolodzy zaplanowali m.in. przeprowadzanie 25 wywiadów z ekspertami w tej dziedzinie. W ramach drugiego filaru programu socjolodzy z Collegium Civitas zaplanowali indywidualne i grupowe wywiady z działaczami i sympatykami polskich środowisk skrajnie prawicowych i antymuzułmańskich.

Wspomniane rozmowy mają stanowić kluczową wskazówkę dla zespołu z Polski. Zazwyczaj podczas badań jest to pomijane. Tym razem wywiady zostaną przeprowadzone z przedstawicielami kilkunastu organizacji nacjonalistycznych, patriotycznych i konserwatywnych. Wśród rozmówców polskich socjologów będą również byli członkowie grup nacjonalistycznych, którzy opuścili przed laty szeregi tych organizacji z różnych powodów. W badaniu nie zabraknie również wzmianki na temat kibiców.

 – Ważne dla zrozumienia zjawisk radykalizacji młodych w Polsce jest to, aby widzieć je w kontekście całej Europy. W wielu krajach różne ruchy skrajnie prawicowe stają się coraz bardziej aktywne jako siły kontestujące porządek – dodał Jurczyszyn. Podkreślił, że socjolodzy chcą zrozumieć i opisać ten fenomen w sposób empiryczny i „wolny od uprzedzeń”, co wciąż należy do rzadkości.

Naukowcy mają też nadzieję, że uda im się uchwycić rolę religijności w tego typu organizacjach. To pokazałoby na ile jest ona instrumentalizowana przez przywódców grup, a na ile autentyczna.

Interdyscyplinarne konsorcjum realizujące DARE, pod egidą Uniwersytetu w Manchesterze, składa się z badaczy i praktyków, skupionych w 15 instytucjach z 13 krajów. Są to, oprócz Polski: Belgia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Holandia, Grecja, Chorwacja, Malta, Norwegia, Turcja, Tunezja oraz Federacja Rosyjska. Jak zaznaczają twórcy programu, jest on wspólną inicjatywą badaczy, przedstawicieli instytucji Unii Europejskiej oraz sektora pozarządowego.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl